تغییر غلظت عطر باعث تغییر کاربردش میشه
غلظت عطر یعنی چه؟ فقط یک عدد روی جعبه نیست.
سال‌هاست روی جعبه‌های عطر کلماتی مثل Eau de Toilette، Eau de Parfum و Parfum را میبینیم.بیشتر آدم‌ها ماجرا را این‌طور خلاصه میکنند: «هر چه غلظت بیشتر، عطر قوی‌تر؛ هر چه کمتر، عطر سبک‌تر.»
این جمله، نصف حقیقت است.غلظت واقعاً به «درصد روغن معطر در الکل» اشاره دارد،اما وقتی این درصد بالا و پایین میشود،فقط یک عدد تغییر نمی‌کند؛رفتار بو، شکل هرم بویایی، حس روی پوست، و حتی کاربرد اجتماعی عطر عوض میشود.
به همین خاطر است که گاهی از یک عطر، نسخه‌ی EDT را دوست داری،اما EDP همان عطر برایت سنگین یا غریب است؛چون در پشت صحنه، فقط میزان جویس عوض نشده،بلکه معماری عطر تغییر کرده است.
🔗انواع غلظت های عطرها
چرا وقتی غلظت عوض میشود، فرمول هم مجبور است تغییر کند؟
هر ماده‌ی معطر، یک «خلق و خو» فیزیکی دارد:بعضی‌ها سبک‌اند و دوست دارند سریع از سطح پوست جدا شوند،بعضی‌ها میانه‌رو هستند،و بعضی‌ها سنگین‌اند و آرام‌آرام بلند می‌شوند.این خلق‌وخو به چیزهایی مثل وزن مولکولی و فشار بخار مربوط است.مولکول‌های سبک، اگر در محیطی خیلی غلیظ قرار بگیرند،دیگر آن‌قدر آزاد نیستند که با همان شتاب همیشگی بپرند؛عملاً «خفه» می‌شوند.در مقابل، مولکول‌های سنگین، اگر در محیطی خیلی رقیق باشند،اصلاً درست بیدار نمیشوند و رد کم‌رنگی از خودشان میگذارند.
حالا تصور کن عطرسازی بخواهد از یک عطر، نسخه‌ی قوی‌تر بسازد.اگر فقط بیاید همان فرمول EDT را غلیظ‌تر کند،نتیجه معمولاً یک عطر به‌هم‌ریخته است:شروع خفه، میانه شلوغ، پایان خسته.
برای همین، وقتی غلظت عوض میشود،فرمول هم باید تنظیم شود؛مقدار نت‌های سبک، رفتار قلب عطر، نقش پایه و حتی ترتیب تبخیر،همه دوباره بالانس می‌شوند.اینجاست که میفهمیم:تغییر غلظت، فقط افزایش یا کاهش جویس نیست؛بازنویسی رفتار عطر است.
تغییر غلظت شکل هرم بویایی را عوض میکند
برای اینکه تأثیر غلظت را واضح‌تر ببینیم،بیایید هرم بویایی را مثل یک کوه در نظر بگیریم:
راس هرم→ نت‌های ابتدایی (سبک، فرّار، روشن)
میانه هرم → نت‌های میانی (هویت‌ساز، قلب داستان)
پایه هرم / قاعده → نت‌های پایه (سنگین، ماندگار، عمیق)
حالا با همین تصویر، برویم سراغ نسخه‌های مختلف یک عطر.
Eau de Toilette – راس بزرگ، قاعده لاغر
در نسخه‌ی ادوتویلت (EDT)،عطر باید سبک‌تر، شاداب‌تر و روزانه‌تر باشد.برای رسیدن به این حس،عطرساز مجبور است حجم مولکولی در راس هرم را بیشتر کند.
یعنی چه؟یعنی در EDT:مولکول‌های سبک در تاپ‌نت بیشترند؛ مرکبات، سبزی‌های روشن، نت‌های آبی و هوایی/راس هرم بزرگ‌تر و حجیم‌تر میشود/شروع عطر، بلندتر، روشن‌تر و پرانرژی‌تر است/قاعده هرم باریک‌تر است؛ یعنی نت‌های پایه حضور دارند/اما آرام، سبک و بدون سنگینی زیاد.
نتیجه؟EDT مثل کسی است که با لبخند و انرژی وارد اتاق میشود،سریع جلب توجه میکند،اما آن‌قدر بلند نمیماند که فضا را سنگین کند.این همان دلیلی است کهEDT معمولاً انتخاب منطقی برای روز، محیط کار، هوای گرم و فضای باز است.
Eau de Parfum – قلب حجیم، تعادل سنگین‌تر/در نسخه‌ی ادوپرفیوم (EDP)،هدف معمولاً عمق بیشتر، ماندگاری طولانی‌تر و حضور جدی‌تر است.برای همین، عطرساز وزن هرم را جابه‌جا میکند:حجم مولکولی در میانه و پایه بیشتر میشود/راس هرم کوچک‌تر و کوتاه‌تر میشود؛ نت‌های سبک مثل یک چشمک کوتاه عمل میکنند/قلب عطر پررنگ‌تر، چگال‌تر و احساسی‌تر میشود؛گل‌ها، ادویه‌ها، میوه‌های نرم و آکوردهای خاص، حضور بیشتری دارند/قاعده عطر قوی‌تر و ساختاری‌تر میشود؛چوب‌ها، رزین‌ها، وانیل، مشک و... محکم‌تر می‌نشینند/در این حالت، میانه و پایه نسبت به EDT وزن و حجم بیشتری می‌گیرند.انگار مرکز ثقل کوه، از نوک آن،به سمت میانه و پایین کشیده شده باشد.نتیجه؟EDP مثل کسی است که شاید با صدای آرام وارد جمع شود،اما هرچه زمان می‌گذرد،حضورش جدی‌تر، عمیق‌تر و ماندگارتر میشود.برای همین، این نسخه معمولاً مناسب عصر، شب، هوای خنک‌تر و فضاهای نیمه‌رسمی است.
Parfum / Extrait – راس کوچک، قاعده پهن و سنگین
در نسخه‌ی پارفوم یا اکستریت،عطر باید نزدیک‌پوست، عمیق و تقریباً نجواگونه باشد.اینجا وزن هرم بویایی دوباره جابه‌جا میشود،اما این‌بار به نفع قاعده:راس هرم بسیار کوچک میشود،نت‌های سبک فقط مثل یک سلام کوتاه‌اند.قلب عطر آرام و متین است؛به‌جای پرش و هیجان، حس عمق و سکون می‌دهد،قاعده هرم پهن و سنگین میشود؛یعنی حجم مولکولی در پایه بیشتر است:چوب‌ها، رزین‌ها، بالزام‌ها، مشک‌ها، وانیل و نت‌های غلیظ شیرین،نقش اصلی را بازی میکنند/در پارفوم،جنس و وزن مولکولی رایحه‌ها در قاعده،بسیار بیشتر و سنگین‌تر از تاپ‌نت است.جمع‌بندی ساده: راس کوچک، قاعده بزرگ.نتیجه؟این نسخه برای فریاد زدن در فضا ساخته نشده،برای نزدیک شدن است؛برای لحظه‌هایی که عطر باید در فاصله‌ی چند سانتی‌متری خودش را نشان بدهد، نه از آن‌سوی اتاق.به همین دلیل، Parfum معمولاً برای شب، مراسم رسمی، قرارهای خصوصی و لحظه‌های عاطفی انتخاب میشود.
چرا با تغییر غلظت، کاربرد عطر عوض میشود؟
وقتی شکل هرم عوض میشود،نحوه‌ی حضور عطر در زندگی ما هم عوض میشود.EDT با راس بزرگ و حضور قوی در تاپ‌نت،با ریتم تند زندگی روزانه هماهنگ است؛می‌آید، انرژی می‌دهد، و قبل از خسته‌کننده شدن، آرام میشود.
EDP با قلب حجیم و پایه قوی‌تر،برای موقعیت‌هایی مناسب است که میخواهی «حضور» داشته باشی،بدون اینکه عطر فریاد بزند؛مثل یک گفتگو، نه یک اعلان.
Parfum با قاعده پهن،برای لحظه‌هایی است که میخواهی عطر را بیشتر «حس کنی» تا «نشان بدهی»؛برای لمس نزدیک، نه نمایش جمعی.
پس وقتی غلظت عطر عوض میشود،نه فقط عدد روی شیشه،بلکه نقش عطر در زندگی تو هم تغییر میکند.
چرا دو نسخه از یک عطر می‌توانند دو تجربه‌ی کاملاً متفاوت باشند؟
از بیرون شاید به نظر برسدEDT و EDP و Parfum یک عطر،سه درجه‌ی مختلف از یک چیزند؛مثل چای کم‌رنگ، معمولی و پررنگ.
اما در عمل،آن‌چه اتفاق می‌افتد بیش از این است.وقتی عطرساز غلظت را تغییر می‌دهد،ناچار است:مقدار نت‌های سبک را کم و زیاد کند/ترتیب تبخیر را تنظیم کند/مواد پایه را تغییر دهد یا تعویض کند/گاهی حتی برخی نت‌ها را حذف یا جایگزین کند.
در نتیجه،سه نسخه‌ای که روی کاغذ «یک عطر» هستند،در مشام تو می‌توانند سه شخصیت مستقل باشند.
همین‌جاست که تفاوت را میفهمی:
EDT را «شاد و باز» حس می‌کنی،
EDP را «جدی و عمیق»،
Parfum را «خصوصی و مخملی».
غلظت، فقط عدد نیست، یک جهان دیگر است
وقتی روی شیشه‌ی عطری می‌بینی:EDT، EDP یا Parfum،به آن‌ها فقط به چشم سه سطح قدرت نگاه نکن.در پشت این کلمات،سه هرم بویایی با شکل‌های متفاوت ایستاده‌اند:
در EDT، راس بزرگ‌تر است و تاپ‌نت، قهرمان ماجراست.
در EDP، قلب و پایه پررنگ‌ترند و داستان در میانه و پایان تعریف میشود.
در Parfum، قاعده پهن‌تر است و رایحه در عمق و نزدیکی پوست زندگی میکند.
تغییر غلظت یعنی:تغییر وزن مولکولی در هر طبقه از هرم/تغییر زمان‌بندی حضور رایحه‌ها/تغییر حس روی پوست/تغییر کاربرد روزانه و در نهایت، تغییر شخصیت عطر.
پس دفعه‌ی بعد که از خودت میپرسی :«EDT بگیرم یا EDP یا Parfum؟»
بدان که انتخابت؛فقط انتخاب یک عدد نیست؛انتخاب یک نوع حضور، یک نوع رفتار و یک نوع داستان بویایی است.
🔗مقاله هرم بویایی را بخوانید.
دیفرپرفیوم
ارادت🫡
دیدگاه خود را بنویسید