آسم یکی از شایعترین بیماریهای تنفسی مزمن است که میلیونها نفر در جهان با آن زندگی میکنند. در این بیماری، مجاری تنفسی حساستر از حالت طبیعی هستند و نسبت به محرکهای محیطی واکنش شدیدتری نشان میدهند.یکی از محرکهایی که بسیاری از مبتلایان به آسم از آن شکایت دارند، عطر، ادکلن و محصولات معطر است.
⁉️عطر چگونه روی دستگاه تنفسی افراد مبتلا به آسم اثر میگذارد؟
بیشتر عطرها از ترکیبات آلی فرّار (VOCs) تشکیل شدهاند؛ موادی مانند:
لیمونن/آلدهیدها/الکلها/فتالاتها،ترکیبات شیمیایی مصنوعی برای ماندگاری بیشتر که این مواد پس از اسپری شدن وارد هوا میشوند و بهسرعت در فضا پخش میگردند.در افراد مبتلا به آسم، مجاری تنفسی بسیار حساساند و این ترکیبات میتوانند:
1. باعث تحریک مستقیم راههای هوایی شوند
2. التهاب زمینهای آسم را تشدید کنند
3. موجب سرفه، خسخس، تنگی نفس و حملهی آسم شوند
4. در فضای بسته، غلظت بالایی از مواد محرک ایجاد کنند
بنابراین علت اصلی مشکل، آلرژی نیست؛ بلکه حساسیت بالای مجاری تنفسی و واکنش شدید آنها به بوها و مواد شیمیایی است.
آیا عطر برای همه افراد مبتلا به آسم خطرناک است؟
پاسخ دقیق: برای درصد قابلتوجهی از آسمیها، عطر محرک جدی محسوب میشود.مطالعات متعدد نشان داده که:حدود ۲۵٪ مبتلایان به آسم پس از قرار گرفتن در معرض عطر دچار تشدید علائم میشوند.محصولات معطر از رایجترین محرکهای حملهی آسم در خانه و محیط کار هستند.در برخی افراد، حتی بوی خفیف و ملایم نیز میتواند باعث تنگی نفس شود.اما گروهی از بیماران هم هستند که هیچ واکنشی به عطر نشان نمیدهند.بنابراین، «حساسیت به عطر» یک موضوع فردمحور است و شدت بیماری، کنترل آسم و نوع مجاری هوایی فرد در آن نقش دارد.
در چه شرایطی عطر میتواند خطرناک و حتی اورژانسی باشد؟
عطر ممکن است برای افراد زیر خطر جدی ایجاد کند:
✔️مبتلایان به آسم شدید
✔️کسانی که آسم کنترلنشده دارند
✔️کودکانی که آسم متوسط و شدید دارند
✔️افراد با سابقهی حملات شدید پس از قرار گرفتن در معرض بوها
✔️افرادی که در فضای بسته و بدون تهویه قرار میگیرند
در این موارد، قرار گرفتن در معرض عطر حتی میتواند به حملهی شدید آسم منجر شود و نیاز به درمان فوری پیدا کند.
آیا استفاده از عطر میتواند باعث ایجاد آسم شود؟
برای افراد سالم و عادی، استفاده معمولی از عطر بهطور مستقیم آسم ایجاد نمیکند.اما قرار گرفتن مزمن و طولانیمدت در محیطهای بسیار عطردار (مثلاً عطرسازیها، آرایشگاهها، محیطهای کاری با مواد شیمیایی معطر) ممکن است منجر به:
آسم شغلی (Occupational Asthma)
حساسیت بیشازحد راههای هوایی (Sensory Hyperreactivity)
بنابراین محیطهای شغلی عطردار برای افراد حساس میتواند خطرآفرین باشد.
اگر فردی در خانواده آسم دارد، آیا بقیه نباید عطر بزنند؟
این یک سؤال مهم و کاملاً کاربردی است.اگر فرد مبتلا با بوها دچار علائم میشود، بهترین کار این است که:در داخل خانه عطر استفاده نشود/اعضای خانواده اگر قصد استفاده دارند، بیرون از خانه یا قبل از خروج عطر بزنند/در اتاق و فضای استراحت فرد آسمی از هیچ محصول عطردار استفاده نشود
اما اگر فرد آسمی هیچ واکنشی به بوها ندارد،رعایت چند نکته کافی است:
عطر در فضاهای بسته مثل ماشین یا اتاق کوچک استفاده نشود/مقدار اسپری کم باشد/از شمع معطر، خوشبوکنندهی هوا و اسپریهای تند کمتر استفاده شود
چرا این موضوع مهم است؟
چون بسیاری از حملات آسم در خانه و در ساعات ابتدایی بعد از قرار گرفتن در معرض مواد معطر رخ میدهد. کاهش بوهای شدید در محیط خانه یک اصل مهم در کنترل آسم محسوب میشود.
چه نوع عطرهایی برای افراد آسمی بهترند؟
اگر فردی با وجود آسم، علاقه دارد عطر بزند، استفاده از این دستهها امنتر است:
عطرهای سبک، ساده و با ترکیبات کمتر
عطرهای بدون الکل یا روغنی (Oil-based)
عطرهای بدون آلدهیدها و اسانسهای بسیار تند
عطرهای طبیعی با درصد پایین پخش بو
و مهمتر از همه:مقدار کم، فاصله از صورت و استفاده در فضای باز.
چگونه افراد آسمی و خانوادهشان میتوانند مصرف عطر را ایمن کنند؟
۱. انتخاب محصولات ایمنتر،استفاده از محصولات Fragrance-Free برای شویندهها و لوازم شخصی/دوری از اسپریهای خوشبوکنندهی هوا/پرهیز از شمعهای معطر، اسانسسوزها و دستگاههای پخش بو
۲. روش صحیح استفاده از عطر
اسپری کردن در فضای باز یا کنار پنجره
استفاده بسیار کم (۱–۲ پاف)
نزدن عطر روی لباسهایی که قرار است داخل خانه پوشیده شوند
دوری از استفاده در ماشین و اتاقهای کوچک
۳. کنترل کلی آسم
مصرف منظم داروهای تجویزشده
همراه داشتن اسپری رهایش سریع
داشتن برنامه مکتوب «اقدام در حمله آسم»
مراجعه دورهای به پزشک
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر فرد مبتلا پس از قرار گرفتن در معرض عطر دچار علائم زیر شود، نیاز به بررسی پزشکی دارد:
سرفهی مداوم/خسخس/تنگی نفس/سنگینی قفسه سینه/نیاز بیشتر از معمول به اسپری آسم/حملههای مکرر پس از بوها/و اگر علائم شامل ناتوانی در نفس کشیدن، کبودی لب، یا مشکل در حرف زدن باشد، یک اورژانس واقعی است.
جمعبندی: آیا عطر برای افراد مبتلا به آسم خطرناک است؟
بله، عطر میتواند برای بسیاری از افراد مبتلا به آسم محرک خطرناک باشد، اما این موضوع بین افراد متفاوت است.به زبان ساده:برخی از آسمیها با عطر هیچ مشکلی ندارند،برخی با بوهای قوی دچار سرفه و تنگی نفس میشوند،برخی با مقدار کم هم حملهی آسم میگیرند،به همین دلیل، توصیه میشود:خانهی افراد آسمی تا حد امکان بدون محصولات معطر باشد/استفاده از عطر محدود، ملایم و در فضای باز باشد/تصمیم نهایی بر اساس تجربه شخصی فرد آسمی و نظر پزشک گرفته شود/هدف اصلی در مدیریت آسم همیشه پیشگیری است، و کاهش بوهای شدید یکی از مؤثرترین روشهای پیشگیری از حملات آسم در محیط خانه و کار محسوب میشود.
1. آیا عطر برای افراد مبتلا به آسم خطرناک است؟
برای بسیاری از مبتلایان به آسم، عطر و بوهای قوی میتوانند محرک علائم باشند و باعث سرفه، خسخس و حتی حمله آسم شوند. شدت خطر به میزان حساسیت فرد و نوع عطر بستگی دارد.
2. آیا همه افراد آسمی به عطر حساسیت دارند؟
خیر. حدود ۲۵٪ از بیماران آسمی پس از قرار گرفتن در معرض عطر دچار مشکل میشوند، اما برخی هیچ واکنشی نشان نمیدهند. موضوع کاملاً فردی است.
3. چرا عطر باعث تشدید آسم میشود؟
عطرها حاوی ترکیبات آلی فرّار (VOCs) هستند که میتوانند مجاری تنفسی را تحریک کنند، التهاب موجود در آسم را تشدید کنند و در محیط بسته غلظت مواد محرک را افزایش دهند.
4. اگر یکی از اعضای خانواده آسم دارد، بقیه باید عطر نزنند؟
اگر فرد آسمی با بوها دچار مشکل میشود، بهتر است در خانه از عطر استفاده نشود یا بسیار کم و در فضای باز زده شود. اما اگر فرد هیچ واکنشی ندارد، رعایت چند نکته ایمنی کافی است.
5. کدام نوع عطر برای افراد آسمی مناسبتر است؟
عطرهای سبک، کمپخش، بدون الکل یا روغنی، و عطرهایی با ترکیبات سادهتر تحریک کمتری ایجاد میکنند. استفاده محدود و دور از بینی توصیه میشود.
6. آیا عطر میتواند باعث ایجاد آسم شود؟
مصرف معمولی عطر برای افراد سالم معمولاً باعث آسم نمیشود؛ اما قرار گرفتن طولانیمدت در محیطهای کاری بسیار عطردار میتواند به آسم شغلی منجر شود.
7. افراد آسمی چگونه میتوانند از عطر استفاده کنند؟
استفاده محدود، در فضای باز یا کنار پنجره، با مقدار بسیار کم. عدم استفاده در فضای بسته مانند ماشین یا اتاق خواب.
8. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر فرد پس از بوهای قوی دچار تنگی نفس، خسخس، سرفه مکرر یا نیاز زیاد به اسپری شود، باید توسط پزشک ارزیابی گردد. علائم شدید مانند ناتوانی در تنفس یک اورژانس است.
9. آیا خوشبوکنندههای هوا برای آسم خطرناکاند؟
بله. اسپریهای خوشبوکننده، شمعهای معطر و اسانسسوزها اغلب تحریککنندهتر از عطر هستند و برای محیط خانهی افراد آسمی توصیه نمیشوند.
10. آیا کودکان آسمی نسبت به عطر حساسترند؟
کودکان به دلیل مجاری هوایی کوچکتر و حساستر، بیشتر در معرض خطر قرار دارند. محیط خانه و اتاق خواب آنها باید تا حد ممکن بدون بو باشد.
دیفرپرفیوم
ارادت🫡
دیدگاه خود را بنویسید